Lessen uit de kunstgeschiedenis voor goede UX en visual designs
De term oude meesters zegt het al: deze mannen (en sommige vrouwen, die helaas minder de kans kregen zich te ontwikkelen) beheersten alles. In de huidige tijd zou Rembrandt een fantastische UX en visual/grafisch designer zijn geweest. Hij wist hoe hij kleur en compositie kon gebruiken en zo kon hij de meest complexe materie eenvoudig laten lijken. De ideale combinatie, toch? Maar in het huidige werkveld worden deze componenten helaas steeds meer gescheiden. Onterecht. Door terug te grijpen op de basis van kunst en design zie je dat meneer UX en mevrouw Grafisch voor elkaar zijn gemaakt. Samen zijn ze sterker.
Focus de aandacht
Toen UX als titel in zwang raakte waren de eerste ontdekkingen dat een pijl goed werkt, en dat je aandacht op je product of button vestigt door een persoon er te laten naar te kijken. Dit is niets nieuws.
Neem bijvoorbeeld de anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp van Rembrandt. Hij vestigde al de nadruk op het onderwerp door iedereen ernaar te laten kijken.
Of de geboorte van Venus.
Botticelli vestigt met de blikken van de omstanders de aandacht op de aankomst van de godin Venus uit de zee. Wat symbool staat voor de geboorte van de godin van de liefde.
De schepping van Adam van Michelangelo. De blikken van God de Vader en Adam trekken de kijker naar het moment dat hun vingertoppen elkaar bijna raken. Je wilt gewoon weten wat er daarna gaat gebeuren!
Kunstgeschiedenis kent tal van deze voorbeelden.
Zeg het met kleuren
De kleurenleer die designers gebruiken om iets op te laten vallen, zoals een button of andere call to action, kent een lange geschiedenis.
Jan van Eyck uit de 15e eeuw maakte (met zijn broer) altijd slim gebruik van deze techniek. Hij gebruikte het kleurcontrast om het onderwerp extra op te laten vallen. De compositielijnen wijzen daarnaast allemaal naar het onderwerp. Een perfecte uitvoering van goede UX. Zoals je tegenwoordig in user design naar de verkoopbutton wijst, zo wordt de kijker hier geleid naar de heilige boodschap.
Jan van Eyck zou tegenwoordig hoge bonussen krijgen voor goede verkopen, als je op het onderstaande schilderij afgaat. Bij veel sales-, marketing- en UX-cursussen krijg je mee dat als je een dienst of product wilt verkopen dat je altijd 3 producten naast elkaar moet zetten. Als eerste de uitgeklede versie, als tweede de optie die jij wilt verkopen en als derde en laatste een dure versie met veel extra’s. De meeste mensen zullen voor het middelste product kiezen. Dat voelt als de veilige, verantwoorde keuze. Iedereen kiest dat, je geeft niet te veel uit en je bent geen vrek. Je maakt de verstandige keuze. Dat weten kunstenaars ook goed te gebruiken. Als je op onderstaande afbeelding zou moeten klikken, zou je toch ook automatisch naar het middelste deel gaan.
Functie en vorm
Alle beroemde schilderijen uit de geschiedenis maken gebruik van deze technieken.
Om complexe schilderijen te maken had je uitstekende kennis van compositieleer (UX) nodig, maar ook van kleurenleer, techniek en esthetiek (grafisch/visual design). Waarom scheiden we dit dan nu zo krampachtig? En wat is de reden dat een grafisch ontwerper geen verstand van UX zou hebben? Waarom wordt UX-designers verteld dat ze alleen functioneel moeten denken? Is de basis van UX niet dat je heel erg goed moet aanvoelen wat intuïtief werkt. Waarom moet dan alles ineens in schema’s? Voor mij is dat toch het tegenovergestelde van je intuïtie volgen.
De oude meesters (en ook genoeg liefhebbers die zelf schilderen) gebruikten schema’s met een doel, en zetten hun intuïtie in om hun boodschap kracht bij te zetten. Om mensen te raken.
Virtuele Homo Universalis
Goede ontwerpers hebben een brede kennis, of ze nu UX-designers of grafisch ontwerpers zijn. Ze proberen zich in alles te verdiepen. Daarom hoop ik dat we minder in hokjes gaan denken. Zodat echte meesters kunnen opstaan die weten binnen welke regels ze creatief kunnen zijn, en zo hun klanten naar een hoger niveau kunnen tillen. De Homo Universalis van de virtuele wereld.Zo ontstaat ruimte om eeuwenoude kennis nieuw leven in te blazen. Als je naar oude meesters kijkt zijn er nog tal van technieken te ontdekken. Wat te denken van het gebruik van licht om aandacht op je onderwerp te vestigen?
